«Οι Άγγελοι του Τσιτσάνη» και το θεϊκό τους ρεμπέτικο

«Οι Άγγελοι του Τσιτσάνη» και το θεϊκό τους ρεμπέτικο

αναρτημένο στο www.sarothron.gr

Συνέντευξη: στην Κική Μουστακίδου

Το γυναικείο σχήμα που μας κάνει «ποδαρικό» στις συνεντεύξεις.

Χιονιάς στη Θεσσαλονίκη, Ιανουάριος 2017. Ο πάγος κάνει τους δρόμους επικίνδυνους, λίγοι είναι οι γενναίοι που κυκλοφορούν στην πόλη. Τρία κορίτσια, με τα χαρακτηριστικά τους καλυμμένα από τα κασκόλ και τους σκούφους, σταματούν έξω από το Σάρωθρον. Μπαίνουν με αργά βήματα στο μαγαζί και με αστραπιαίες κινήσεις, με σημαδεύουν με τα μυστικά τους όπλα: την κιθάρα και το μπαγλαμαδάκι. Είναι «Οι Άγγελοι του Τσιτσάνη».

Η εν λόγω περιγραφή θα μπορούσε να αποτελεί τη σύνοψη μιας ταινίας δράσης με μπόλικο ρεμπέτικο. Στην πραγματικότητα, είναι απλώς η εισαγωγή σε μια ζεστή κουβέντα που κάναμε με την Ελένη Νοταρίδου, τη Μαριάννα Βογιατζή και τη Λένα Τζαμπάζη, το ρεμπέτικο σχήμα από τη Θεσσαλονίκη με το ευφάνταστο όνομα «Οι Άγγελοι του Τσιτσάνη». Τρία κορίτσια νέα, ταλαντούχα και με πάθος για αυτό που κάνουν, οργώνουν την πόλη, τις ταβέρνες και τα φεστιβάλ της και δηλώνουν με άκρατο ρομαντισμό ότι θέλουν να γεράσουν μέσα στη μουσική.

Γιατί τρία νεαρά κορίτσια αποφασίζουν να ασχοληθούν με το ρεμπέτικο;

Μαριάννα: Είναι ένα είδος που έχει τεράστια απήχηση στον κόσμο, εμένα αυτό το πράγμα με γοητεύει. Είναι η πρώτη αστική μουσική που δημιουργήθηκε στην Ελλάδα, ενώνει το σύνολο του κόσμου εδώ. Και με αυτό τον τρόπο είναι η αστική παραδοσιακή μουσική. Εμείς έχουμε επιλέξει να έχουμε ένα σχήμα με δωρική ενορχήστρωση, πράγμα που ταιριάζει στο ύφος του ρεμπέτικου. Επίσης, έχει κάτι που συγγενεύει μουσικά με το μπλουζ, λόγω του σκέτου, του απλού, του ρυθμικού.

Ελένη: Έχω ρεμπέτικα ακούσματα από μικρή, αυτή τη μουσική ακούγαμε στο σπίτι. Για μένα ήταν και λίγο πρόκληση να μπω στο συγκρότημα, γιατί με έφερε αντιμέτωπη με κάποια τραγούδια που δεν είχα γνώση της ύπαρξής τους. Με ενδιαφέρει και το ιστορικό κομμάτι, το πώς το ρεμπέτικο αναπτύχθηκε, πώς εξελίχθηκε.

Γιατί είναι τόσο δημοφιλές σαν είδος;

Λένα: Πιστεύω ότι είναι ρεύμα. Ο κόσμος αυτή την περίοδο κάνει ένα flashback σε έναν αιώνα πριν, τότε που άρχισε αυτή η μουσική να διαμορφώνεται. Αφού πέρασε όλο το προηγούμενο διάστημα και έζησαν οι γονείς μας το λαϊκό, μετά πήγαμε στο ελληνικό ποπ, τελικά ο κόσμος χόρτασε με αυτά και επιστρέφει εκεί από όπου ξεκίνησε.

Πώς περιγράφεται ο ρόλος των γυναικών μέσα στο ρεμπέτικο τραγούδι;

Λένα: Επειδή μπήκα πρόσφατα στο σχήμα, άρχισα εδώ και ένα χρόνο να ασχολούμαι με το ρεμπέτικο. Προσπαθώ να καλύψω όλα τα χιλιόμετρα που έχουν τα κορίτσια από τα προηγούμενα χρόνια και ψάχνω όλα τα τραγούδια. Η γυναίκα ήταν η βασική υπόθεση κάθε κομματιού. Σε όλα υπάρχει μια γυναίκα, είτε επειδή είναι πολύ πικραμένος αυτός που εκείνη τον άφησε, είτε γιατί την έχει στολίδι. Όλα απευθύνονται στη γυναίκα.

Ελένη: Πολλά ρεμπέτικα τραγουδήθηκαν και από γυναίκες. Από τη Ρίτα Αμπατζή, τη Ρόζα Εσκενάζυ. Σε πολλά τραγούδια η γυναίκα παίρνει θέση και λέει από τη σκοπιά της πώς αντιμετωπίζει τον άντρα ή γενικότερα τις καταστάσεις εκείνης της περιόδου.

Μαριάννα: Τότε θεωρούνταν «ελευθέρων ηθών» οι γυναίκες που ασχολούνταν με το τραγούδι, το θέατρο, τις τέχνες. Επίσης, στους χώρους του τεκέ, για να επιβιώσει μια γυναίκα, έπρεπε να έχει και πιο δυναμικά χαρακτηριστικά. Αυτό φαίνεται σε κάποια τραγούδια περισσότερο άγνωστα, τα οποία περιγράφουν γυναίκες που ντύνονταν άντρες και πήγαιναν στους τεκέδες.

Παράλληλα με την ενασχόλησή σας με τη μουσική, κάνετε και μια βουτιά στην Ιστορία, έτσι;

Μαριάννα: Είμαστε ούτως ή άλλως βουτηγμένοι στην ιστορία, κανείς δεν μπορεί να ξεφύγει από αυτό.

Ελένη: Είναι μια ζωντανή παρακαταθήκη. Δε σβήνει, δεν είναι απλά γραμμένο στα χαρτιά. Υπάρχει, εκφράζεται.

Ένα όνομα, μια… ταινία

Πώς προέκυψε το όνομά σας;

Μαριάννα: Πάνω στην πλάκα, το πρότεινε ένας φίλος που τότε ήταν στη Σχολή Κινηματογράφου. Εμείς σκεφτόμασταν να λεγόμαστε «Τα κορίτσια», αλλά τότε πέταξε την ιδέα και έμεινε. Ταιριάζει κιόλας, γιατί γενικά τραγουδάμε μέχρι Τσιτσάνη, μέχρι εκείνη την περίοδο χρονικά.

Αν ήσασταν πράγματι τρεις ντετέκτιβ που δούλευαν για τον Τσιτσάνη, ποια θα θέλατε να είναι η αποστολή σας;

Ελένη: Εγώ ίσως θα ήθελα να ψάξω πώς δημιουργείται η μουσική και πώς εξελίσσεται. Τους ρυθμούς, τη σχέση με την παράδοση και εν γένει με το λαϊκό τραγούδι, γιατί είναι σαν να υπάρχει μια αλληλουχία ειδών.

Μαριάννα: Εγώ θα ήθελα να παίζουμε για να γουστάρει ο κόσμος. Να ήταν αυτή η αποστολή μας και να υπάρχει μια ποιότητα και μια τιμιότητα σε όλο αυτό.

Λένα: Ή το ενδιαφέρον που έχει όταν βρεθεί κάποιος που δεν ακούει τέτοιο στυλ μουσικής σε μια ταβέρνα που παίζουμε. Μπορεί να είναι π.χ. μέταλ τύπος, αλλά αν παίξεις ένα ρεμπέτικο, ακόμη και αν δεν το έχει ξανακούσει, θα διασκεδάσει. Είναι στο dna μας, στην ιστορία μας. Θα τελειώσει ένα κομμάτι και θα πούνε όλοι «ταραραραν ταν ταν». Είμαστε σε μια αποστολή διασκέδασης.

Μάρκος Βαμβακάρης και Archive, Ρόζα Εσκενάζυ και Χατζηφραγκέτα. Πώς σχετίζονται οι επιρροές σας μεταξύ τους και τι προσφέρουν στην καλλιτεχνική σας δραστηριότητα;

Μαριάννα: Έχει να κάνει με το χιούμορ και κατά πόσο επιτρέπεται στη μουσική που κάνουμε. Εμένα μου αρέσει να είμαι και λίγο βλάσφημη. Πώς, ας πούμε, δυσκολεύεται ένας σκηνοθέτης να αγγίξει κλασικά κείμενα, να τα κόψει και να τα ράψει επειδή είναι σε βάθρο; Δεν θεωρώ ότι καμία μουσική πρέπει να είναι σε βάθρο, πρέπει να είναι σε επαφή με το σήμερα. Και για αυτό οι επιρροές μας είναι γεννημένες στο σήμερα.

Λένα: Δυστυχώς οι μουσικοί είναι πιο αυστηροί. Μπορεί να παίξω εγώ κάτι που είναι χασάπικο και να πει «κοίτα, έπαιξε swing το κομμάτι του βαμβακάρη, είναι δυνατόν;». Ναι, είναι δυνατόν γιατί είναι στο τώρα. Θα πειράξουμε με σεβασμό το παραδοσιακό, ώστε η παράδοση να μείνει, αλλά και να προχωρήσει.

Είστε άνθρωποι που ονειρεύεστε; Και τι πράγμα ακριβώς;

Ελένη: Σε ένα βαθμό έχω εκπληρώσει τα όνειρά μου με τη συμμετοχή μου στο σχήμα. Όταν είχα πρωτοδεί τα κορίτσια, πριν γίνω μέλος των «Αγγέλων», τις χάζευα κι έλεγα «ρε γαμώτο, πώς θα γίνει;». Τελικά έτυχε και πέτυχε.

Λένα: Θα ήμουν πολύ ευτυχισμένη στα γεράματα, αν όλη μου τη ζωή έχω καταφέρει να ζω μέσα στη μουσική. Να μπορέσω να γεράσω με τη μουσική, αυτό είναι το όνειρό μου.

Μαριάννα: Να παίξουμε σε πολλά μέρη, να έχουμε πολλές εμπειρίες γιατί κάθε εμφάνιση είναι διαφορετική από την προηγούμενη. Πολλά live μας εύχομαι!

Info

«Οι Άγγελοι του Τσιτσάνη» είναι οι: Βογιατζή Μαριάννα (μπαγλαμάς, τραγούδι), Νοταρίδου Ελένη (κρουστά, τραγούδι), Τζαμπάζη Λένα (κιθάρα, τραγούδι)

Facebook page: Οι Άγγελοι του Τσιτσάνη

Αφιέρωμα στο ρεμπέτικο τραγούδι την Κυριακή 15 Ιανουαρίου στο Σάρωθρον | Facebook event: https://www.facebook.com/events/841359822633233

Ακούστε τα κορίτσια να παίζουν το «Ξεφάντωμα» του Τσιτσάνη στον πάνω όροφο του Σάρωθρον