ΜΙΑ ΒΑΘΥΤΕΡΗ ΑΝΑΓΝΩΣΗ ΤΗΣ ΑΠΟΦΑΣΗΣ ΝΤΡΑΓΚΙ (ΕΚΤ)

ΥΠΟ ΠΡΟΫΠΟΘΕΣΕΙΣ …

 Οι «ομόφωνες» αποφάσεις της ΕΚΤ για τις αγορές ομολόγων.

 Μεγάλο πρόγραμμα αγοράς κρατικών ομολόγων αποφάσισε η ΕΚΤ. Με αγορές 60 δις ευρώ το μήνα και για ενάμιση περίπου χρόνο, μέχρι τον Σεπτέμβρη του 2016 η ΕΚΤ θα αγοράζει κρατικά ομόλογα αλλά και ιδιωτικούς τίτλους. 

Τα χρήματα με τα οποία θα πληρώνει τις Κεντρικές (εθνικές) Τράπεζες θα τα εισπράττουν οι τελευταίες με προϋπόθεση να τα διοχετεύσουν στην αγορά ή να τα καταθέσουν στην ΕΚΤ με μηδενικό επιτόκιο (αυτός είναι όρος για να υποχρεωθούν να τα διοχετεύσουν στην αγορά και την παραγωγή). Όλο το πρόγραμμα είναι αξίας 1,1 τρις ευρώ.

 Τυπικά για να αντιμετωπιστεί το πρόβλημα του αποπληθωρισμού (πτώση τιμών και ζήτησης) και της αποεπένδυσης-ύφεσης. Θριαμβευτικές κραυγές για την «αλλαγή πλεύσης» στην ευρωζώνη ακούγονται ήδη μαζί με την επισήμανση της αλλαγής ρότας και κατεύθυνσης στην ΕΕ. Είναι όμως έτσι; 

Να υπενθυμίσουμε μερικά πράγματα που έχουν γραφτεί κατά καιρούς από τη δική μας μεριά:

 1. Η αντιπαράθεση για την αλλαγή πλεύσης στην οικονομική κατεύθυνση της ευρωζώνης δεν αφορά τους λαούς και τις εργατικές τις μάζες.

Όταν πχ οι Γάλλοι και οι Ιταλοί πολιτικοί μιλούν για «σταμάτημα της λιτότητας» ενδιαφέρονται για δύο πράγματα, το ένα είναι να «αμοιβαιοποιήσουν» όπως λέγεται το δικό τους χρέος ως μέρος του γενικότερου χρέους της ευρωζώνης και με αυτό τον τρόπο να «πάρουν πίσω» έστω ένα κομμάτι από τα κέρδη που οι Γερμανοί απέκτησαν δια μέσου των μεγάλων πλεονασμάτων αλλά και των πλεονεκτημάτων που αποκομίζουν τα χρηματοπιστωτικά τους ιδρύματα από τις διακυμάνσεις των λεγόμενων αποδόσεων (spreads). 

Το άλλο που τους ενδιαφέρει είναι να ανοίξουν μεγαλύτερο διαμέτρημα στην… κάνουλα της χρηματοπιστωτικής ρευστότητας. Οι Γερμανοί καπιταλιστές και κυβερνήτες ενδιαφέρονται για τα εντελώς… αντίθετα. Κοινή συνισταμένη και των δύο πλευρών είναι η εμμονή στις «μεταρρυθμίσεις» (δηλαδή απορυθμίσεις και αντιδραστικές μεταρρυθμίσεις) και «αναδιαρθρώσεις» (επίθεση στα εργασιακά και κοινωνικά δικαιώματα)

 2. Εδώ και καιρό σοβεί μια αντιπαράθεση (κομμάτι της γενικότερης γεωπολιτικής και στρατηγικής αντιπαράθεσης) μεταξύ Αμερικάνων και Ευρωπαίων για τους ίδιους ή παραπλήσιους λόγους. Οι πρώτοι ενδιαφέρονται και αυτοί για την αμοιβαιοποίση του χρέους της ευρωζώνης, και πιέζουν για να «απελευθερώσουν» και άλλα κεφάλαια οι Γερμανοί για την αντιμετώπιση του ευρωπαϊκού χρέους ως μέρος του παγκόσμιου χρέους. Να αναλάβουν το κόστος της αντιμετώπισης του ενιαία και να επιτρέψουν φυσικά με αυτό τον τρόπο στα δικά τους κερδοσκοπικά σχήματα να εισχωρήσουν και να λάβουν μέρος στο… «πάρτι». Μία αλλοίωση που με τίποτα δεν την θέλουν οι Γερμανοί.

 Όσοι λοιπόν έσπευσαν (από Γαλλία μεριά κυρίως) να δηλώσουν πως ήρθε τώρα η ώρα «οι Γερμανοί να πειθαρχήσουν στους κανόνες της ΕΚΤ» έχουν απλά… βιαστεί. Γιατί δεν είθισται οι ιμπεριαλιστές να αποχωρούν και να παραιτούνται τόσο εύκολα των… δικαιωμάτων τους.

 Ήδη ενώ η απόφαση στο διοικητικό συμβούλιο της ΕΚΤ πάρθηκε ομόφωνα, η οργανωτική απόφαση για την άμεση εφαρμογή της είναι προς το παρόν πλειοψηφική. Κάποιοι δεν βιάζονται. Δεν υπόκειται -η απόφαση Ντράγκι- μόνο στις γεωπολιτικές προϋποθέσεις και περιορισμούς. Ο ίδιος ο υποτιθέμενος στόχος τελεί υπό αίρεση.

 Έχει ξανασυμβεί οι Κεντρικές Τράπεζες να προτιμούν την μηδενική… επιτοκιακή ασφάλεια της ΕΚΤ παρά τη διακινδύνευση -σε τέτοιους μάλιστα καιρούς- της διοχετευμένης στην πραγματική οικονομία ρευστότητας. Και δεν θα μας εκπλήξουν αν και πάλι το επιλέξουν. 

Οι ελληνικές προσδοκίες. 

Η Ελλάδα δεν εξαιρέθηκε από το πρόγραμμα όμως υπό κάποιες… προϋποθέσεις.

 Να έχει τελειώσει η αξιολόγηση και να βρίσκεται σε μνημονιακό πρόγραμμα μέχρι το τέλος του Ιουνίου. Στην ουσία ο Ντράγκι κάνει πράξη κάτι που είχε ο ίδιος πριν πολύ καιρό δηλώσει. Ότι δεν θα υπάρχουν «εξαιρέσεις» στους όρους για κανέναν. 

Οι ανακοινώσεις αυτές συμπίπτουν με την Τρίτη (και πιο ρεαλιστική) φάση των πιέσεων προς τη μελλοντική ελληνική κυβέρνηση. Γιατί αν σχετικά γρήγορα από την υπερβολική φοβική καλλιέργεια (πχ Grexit) περάσαμε στις γέφυρες αποδοχής μιας «αριστερής» κυβέρνησης και στους ύμνους στο ελεύθερο δικαίωμα των λαών να… ψηφίζουν τους δυνάστες τους, σήμερα βρισκόμαστε στη φάση του «τόσο-όσο». 

Διαφαίνεται ο πραγματικός τρόπος μέσω του οποίου θα ασκηθούν οι μελλοντικές πιέσεις: με την απειλή χρηματοπιστωτικής ασφυξίας. Εννοείται πως το πρόγραμμα αγοράς κρατικών ελληνικών ομολόγων προσφέρεται ιδανικά τόσο για να αποχτήσει κίνητρο και περιεχόμενο η προσαρμογή και η υποταγή του Σύριζα όσο και προς το αντίθετο. 

Την άσκηση πιέσεων για ενδεχόμενες υπαναχωρήσεις. Λαμβάνοντας υπόψιν πως το πρόγραμμα Ντράγκι βάζει δύο πολύ σημαντικούς περιορισμούς (οι οποίοι ισχύουν για όλες τις χώρες της Ευρωζώνης) ότι η ΕΚΤ δεν θα αγοράζει ομόλογα: που θα ξεπερνούν το 33% του συνολικού εμπορεύσιμου χρέους της κάθε χώρας, που θα ξεπερνούν το 25% της αξίας του κάθε ομολόγου, ερώτημα αποτελεί αν για φέτος η χώρα μπορεί να δανειστεί.

 Κι αυτό γιατί το εμπορεύσιμο χρέος της χώρας που βρίσκεται στα χέρια της ΕΚΤ αποτελεί το 42% του συνολικού χρέους.

 Άρα υπόκειται σε αυτό τον περιορισμό του 33% 

Ήδη ο Σύριζα το… πήρε το μήνυμα και διαλαλεί πως η διαπραγμάτευση έχει αρχίσει από τώρα. Τονίζοντας τη σημασία της μη εξαίρεσης της χώρας μας αλλά αποσιωπώντας τις ηχηρές και αδιαπραγμάτευτες προϋποθέσεις των δανειστών.

 Δημήτρης Μάνος, εκπαιδευτικός

 μέλος της εκλογικής συνεργασίας ΚΚΕ(μ-λ) & Μ-Λ ΚΚΕ

 http://www.kkeml.gr/