Ένα άρθρο κι ένα σχόλιο για τον αποκλεισμό του Καλίνινγκραντ!

Ένα άρθρο κι ένα σχόλιο για τον αποκλεισμό του Καλίνινγκραντ!!

(Ο Tyler Cowen είναι Αμερικανός οικονομολόγος, αρθρογράφος και blogger. Είναι καθηγητής στο Πανεπιστήμιο George Mason, όπου κατέχει την έδρα Holbert L. Harris στο οικονομικό τμήμα. Παρουσιάζει το οικονομικό blog Marginal Revolution, μαζί με τον συν-συγγραφέα Alex Tabarrok)

Πώς το "δευτερεύον" μέτωπο στο Καλίνινγκραντ μπορεί να αποδειχθεί σπίθα πολέμου στην Ευρώπη

Του Tyler Cowen

"Προσοχή στο εμφωλευμένο παίγνιο (nested game)". Είναι ένα από τα λιγότερο γνωστά, αλλά πιο χρήσιμα ρητά τα οποία πρέπει να έχει κανείς κατά νου όταν παρακολουθεί τις διεθνείς υποθέσεις - και είναι ιδιαίτερα σημαντικό τώρα που η Λιθουανία έχει ανακοινώσει το μπλοκάρισμα της μεταφοράς από το έδαφός της ρωσικών αγαθών τα οποία υπόκεινται σε κυρώσεις.

Ένα εμφωλευμένο παιχνίδι είναι αυτό ακριβώς που υπονοεί ο όρος - ένα παιχνίδι που φωλιάζει μέσα σε ένα άλλο, μεγαλύτερο. Αναγνωρίζει ότι οι δρώντες "παίκτες" στα περισσότερα περιβάλλοντα του πραγματικού κόσμου δεν είναι ενοποιημένοι και έχουν αντικρουόμενα κίνητρα.

Το κλασικό παράδειγμα είναι η αποτυχία μιας μισοέτοιμης ειρηνευτικής συμφωνίας στη Μέση Ανατολή επειδή κάποια σκληροπυρηνική φράξια οργάνωσε μια τρομοκρατική επίθεση ή μια δολοφονία. Η συμφωνία δεν ήταν ποτέ υπόθεση μόνο δύο πλευρών οι οποίες διαπραγματεύονταν μεταξύ τους. Κάθε πλευρά αντιμετώπιζε επίσης τις δικές της εσωτερικές συγκρούσεις.

Η θεωρία των εμφωλευμένων παιγνίων μπορεί επίσης να βοηθήσει στην καλύτερη κατανόηση του ρωσικού πολέμου εναντίον της Ουκρανίας, και δυστυχώς δείχνει ότι ο κίνδυνος κλιμάκωσης αυξάνεται. Οι περισσότερες εκτιμήσεις γύρω από τον πόλεμο μετρούν συγκριτικά τις στρατιωτικές δυνάμεις κάθε πλευράς. Αυτό είναι σίγουρα σημαντικό - το ίδιο όμως είναι και τα εμφωλευμένα παιχνίδια. Η Ρωσία και η Ουκρανία δεν είναι μονολιθικές οντότητες. Κάθε χώρα περιλαμβάνει πολλά διαφορετικά συμφέροντα και απόψεις, ειδικά εάν ως η μία πλευρά της σύγκρουσης οριστεί η "Ουκρανία συν οι σύμμαχοί της".

Λιθουανία και Καλίνινγκραντ

Η Λιθουανία ανακοίνωσε ότι θα μπλοκάρει τις σιδηροδρομικές αποστολές ρωσικών εμπορευμάτων τα οποία υπόκεινται σε κυρώσεις προς τον ρωσικό θύλακα του Καλίνινγκραντ, ένα απομονωμένο τμήμα της ρωσικής επικράτειας το οποίο περιβάλλεται από τη Λιθουανία, την Πολωνία και τη Βαλτική Θάλασσα, χωρίς άμεση χερσαία σύνδεση με τη ρωσική ηπειρωτική ενδοχώρα. Η Λιθουανία ισχυρίζεται, όχι εσφαλμένα, ότι ένας τέτοιος αποκλεισμός προκύπτει από τις κυρώσεις της ΕΕ εναντίον της Ρωσίας.

Ωστόσο, από τη σκοπιά της Ρωσίας, μπορεί να μοιάζει σαν πράξη πολέμου όταν ένα μέλος του ΝΑΤΟ διακόπτει μέρος της σύνδεσης μεταξύ του Καλίνινγκραντ και της υπόλοιπης χώρας. Διάφοροι Ρώσοι αξιωματούχοι έχουν απειλήσει με κλιμάκωση και αντίποινα, αφήνοντας σκόπιμα ασαφείς τις λεπτομέρειες του τι θα πράξουν. Η Ρωσία ισχυρίζεται επίσης ότι αυτός ο αποκλεισμός παραβιάζει προηγούμενες συμφωνίες για ζητήματα μεταφορών με τη Λιθουανία.

Εάν η Λιθουανία δεν είχε επιβάλει αυτόν τον αποκλεισμό όταν το έκανε, δεν είναι σαφές ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση θα την ανάγκαζε να το πράξει (η καθυστέρηση ή η επαναδιαπραγμάτευση των όσων αποφασίζει η ΕΕ δεν είναι φαινόμενο άνευ προηγουμένου, ειδικά όταν μπορεί να γίνει επίκληση σε προϋπάρχουσες συμφωνίες με άλλες χώρες).

Υπό αυτή την έννοια, ο αποκλεισμός ήταν μια στρατηγική απόφαση εκ μέρους της Λιθουανίας. Μια οπτική περί της στρατηγικής της Λιθουανίας είναι ότι αναγκάζει ή παρακινεί τους συμμάχους της να επιβεβαιώσουν την υποστήριξή τους σε αυτήν.

Είναι πολύ νωρίς για να πει κανείς εάν αυτή είναι μια σοφή στρατηγική από πλευράς των Λιθουανών. Το θέμα είναι ότι τα συμφέροντα της Λιθουανίας δεν ταυτίζονται πάντα και απόλυτα με εκείνα του ΝΑΤΟ, της ΕΕ ή των ΗΠΑ. Δεδομένης της ύπαρξης ενός κάποιου κινδύνου κλιμάκωσης από πλευράς της Ρωσίας και υπό το φως της άποψής μου ότι η επιβολή "τιμωρίας" στο Καλίνινγκραντ είναι χαμηλής προτεραιότητας ζήτημα, προσωπικά θα προτιμούσα το Βίλνιους να μην είχε λάβει αυτή την απόφαση.

Αντίθετα, παίζοντας ένα εμφωλευμένο παιχνίδι, η Λιθουανία έχει κάνει τα πράγματα πιο επικίνδυνα για ορισμένα από τα άλλα εμπλεκόμενα μέρη. Η Λιθουανία έκανε επίσης πιο δύσκολη την πρόβλεψη της πορείας της σύγκρουσης, επειδή οι εχθροπραξίες θα μπορούσαν να επεκταθούν και στη Βαλτική.

Υπέρ της κλιμάκωσης;

Πλέον, ορισμένοι από τους μικρότερους παίκτες στην περιοχή, ειδικά εκείνοι που φοβούνται περισσότερο τη Ρωσία, μπορεί να βλέπουν πλεονεκτήματα στην κλιμάκωση της σύγκρουσης. Είναι κοινή πεποίθηση ότι ο χρόνος είναι τώρα στο πλευρό της Ρωσίας κι έτσι οι μικρότερες χώρες μπορεί να αισθάνονται μια αίσθηση επείγοντος που, για παράδειγμα, η Γερμανία δεν μπορεί να νιώσει.

Τα εμφωλευμένα παιχνίδια τείνουν να περιπλέκουν παρά να απλοποιούν καταστάσεις. Ο ανατρεπτικός παράγοντας εδώ είναι η Λιθουανία ή μήπως οι ΗΠΑ, όπως διατείνονται ορισμένοι; Ποιες είναι ακριβώς οι διαφορές απόψεων εντός της λιθουανικής κυβέρνησης; Τι πιστεύει η Πολωνία για τον χρόνο αυτής της πιθανής κλιμάκωσης;

Μιλώντας για αυτό, η Πολωνία παίζει εμφωλευμένα παιχνίδια όλη αυτήν την περίοδο, αφού αντιμετωπίζει συνεχείς προκλήσεις σχετικά με το πώς θα εμπλακεί άμεσα στην προμήθεια όπλων στην Ουκρανία, κάτι που μπορεί να αυξήσει τον κίνδυνο ρωσικών πληγμάτων στην πολωνική επικράτεια.

Ακόμη και η απλή περιγραφή όλων των διαφορετικών ερωτημάτων μπορεί να προκαλέσει ίλιγγο. Με αυτόν τον τρόπο, η θεωρία των εμφωλευμένων παιγνίων λειτουργεί ως ένα είδος εναλλακτικής λύσης στη θεωρία παιγνίων και στην περίφημη ικανότητά της να προβλέπει το μέλλον. Εκεί όμως βρίσκεται και ο κίνδυνος.

Ο κίνδυνος των "εμφωλευμένων παιγνίων"

Η θεωρία παιγνίων δεν είναι πάντα σωστή ως προς την πρόβλεψη του μέλλοντος, όπως είναι φυσικό. Είναι ωστόσο μια χρήσιμη "πειθάρχηση" γιατί αναγκάζει τους ανθρώπους να σκεφτούν τα χειρότερα δυνατά αποτελέσματα.

Ο κίνδυνος της θεωρίας των εμφωλευμένων παιγνίων είναι ότι μπορεί να οδηγήσει σε αποδοχή της εσωτερικής λογικής μιας μικρής φράξιας ενός μπλοκ ή μιας ειδικής κατάστασης - ενώ οι πόλεμοι, από τη στιγμή που θα ξεκινήσουν, τείνουν να αναπτύσσουν τη δική τους λογική. Σε όλο το διάβα της ιστορίας, πάρα πολλοί πόλεμοι έχουν ξεφύγει από κάθε έλεγχο για λόγους που φαντάζουν αυθαίρετοι, ανόητοι ή απλώς περιττοί, ωστόσο βγάζουν νόημα υπό το φως μιας θεωρίας εμφωλευμένων παιγνίων.

Όλα αυτά είναι ένας τρόπος για να πει κανείς ότι η αξία της θεωρίας των εμφωλευμένων παιγνίων είναι η επεξηγηματική της δύναμη, όχι η προγνωστική της αξία. Κι ότι, από τη στιγμή που τα εμφωλευμένα παιχνίδια αναλάβουν τα ηνία, οι κίνδυνοι κλιμάκωσης αυξάνονται.

Αναδημοσιευμένο στην ηλεκτρονική σελίδα του Capital (εφημερίδα Κεφάλαιο), αποκαλύπτει τους προβληματισμούς που υπάρχουν στην πλευρά της Δύσης από την απόφαση της Λιθουανίας να αποκόψει ουσιαστικά το Καλίνινγκραντ από την Ρωσία φυσικά με τις πλάτες των ΗΠΑ που στο άρθρο αναφέρονται «διακριτικά» (θα επιτρέπεται λέει η ελεύθερη διέλευση φτάνει μόνο να μην μεταφέρονται τα εμπορεύματα που εμπίπτουν στις κυρώσεις!).

Είναι χαρακτηριστικά τα σχόλια ανησυχίας των αναγνωστών της συγκεκριμένης σελίδας που δεν θα μπορείς να τους πεις και φιλορώσους ή περισσότερο αριστερής απόχρωσης…

Συγκράτησα το πιο πετυχημένο: Μετά από την απόφαση της ηγεσίας της χώρας να παίξει με την φωτιά -γιατί όσο και αν υποστηρίζεται από το ΝΑΤΟ είναι η πρώτη που θα γίνει παρανάλωμα αν οι Ρώσοι επιλέξουν «πρακτικές λύσεις» (όπως δήλωσε η Ζαχάροβα) που θα κλιμακώσουν την κρίση- η Λιθουανία θα έπρεπε να μετανομαστεί σε… ΗΛΙΘΟΥΑΝΙΑ!

Πράγματι πολύ πετυχημένο!

ΔΜ