Πέθανε ο Φιντέλ Κάστρο

Πέθανε ο Φιντέλ Κάστρο

Χθες βράδυ (26/11) ο Ραούλ, αδερφός του Φιντέλ Κάστρο, ανακοίνωσε το θάνατο του ηγέτη της Κούβας.

 Είναι νωρίς για μια συνολική αποτίμηση του έργου του ηγέτη της επανάστασης που στο έμπα του 1959 με τη νίκη της συγκλόνισε το κόσμο και έδωσε ώθηση στα επαναστατικά κινήματα σε μια εποχή που ήδη διαφαινόταν τα πρώτα σημάδια της ήττας. Ενός ηγέτη που μέχρι και τη τελευταία στιγμή η ύπαρξή του ενοχλούσε τον αμερικάνικο ιμπεριαλισμό και όχι μόνο. Άπειρες οι απόπειρες δολοφονίας του. Από την άλλη η πορεία που ακολούθησε η κουβανέζικη επανάσταση, με τη καθοδήγηση του Φιντέλ σηκώνει πολύ προβληματισμό και συζήτηση στα πλαίσια του κομμουνιστικού κινήματος. Μια συζήτηση που αφορά όχι το παρελθόν και το παρών μόνο αλλά κυρίως το μέλλον των επαναστάσεων.

Εδώ περιοριζόμαστε προς το παρών στην αναδημοσίευση ενός αποσπάσματος παλαιότερου άρθρου μας για τη κουβανέζικη επανάσταση:

Μετά από συνεχείς αγώνες και εξεγέρσεις πραγματοποιήθηκε η πρώτη επιχείρηση των ανταρτών του Φιντέλ Κάστρο στο στρατόπεδο της Μονκάδα στις 26 Ιουλίου 1953. Στόχος των λίγων επαναστατών ήταν να προκαλέσει λαϊκή εξέγερση ενάντια στη δικτατορία του Φουλχένσιο Μπατίστα. Η 

προσπάθεια κατέληξε σε αποτυχία και στη σύλληψη του Κάστρο. Αυτό όμως δεν σήμανε το τέλος της επανάστασης, αλλά τη σπίθα που δημιούργησε τρία χρόνια αργότερα το μεγάλο επαναστατικό αγώνα που διήρκεσε μέχρι το 1959. Η μακροσκελής απολογία του Φιντέλ στη δίκη για τα γεγονότα της 26ης Ιουλίου μετατράπηκε σε πρόγραμμα πάλης του κουβανέζικου λαού:

«Οταν μιλάμε για το λαό, δεν εννοούμε τους βολεμένους, τα συντηρητικά στοιχεία του έθνους, που τους βολεύει κάθε καταπιεστικό καθεστώς, κάθε δικτατορία, κάθε δεσποτισμός, που προσκυνούν τον αφέντη μέχρι να χτυπήσει το μέτωπό τους στο πάτωμα. Οταν μιλάμε για πάλη, εννοούμε με τη λέξη "λαός" τις μεγάλες αλύτρωτες μάζες, προς τις οποίες όλοι προσφέρουν τις υπηρεσίες τους και όλοι εξαπατούν και προδίνουν, αυτές που ποθούν μια καλύτερη πατρίδα, πιο αξιοπρεπή και πιο δίκαιη ( ...) Σ' αυτό το λαό, που οι δρόμοι του είναι στρωμένοι με πέτρες άγχους, εξαπάτησης και ψεύτικων υποσχέσεων, εμείς δε θα του πούμε "Θα σου δώσουμε", αλλά: "Ορίστε, αγωνίσου τώρα με όλες σου τις δυνάμεις για να γίνει δική σου η λευτεριά και η ευτυχία!"» («Η επαναστατική Κούβα» σελ. 66). Και κατέληγε:  «Καταδικάστε με, δεν πειράζει, η ιστορία θα με δικαιώσει».

  Ο Κάστρο αποφυλακίζεται στα 1955 και πηγαίνει στο Μεξικό όπου οργανώνει τη νέα ομάδα στην οποία συμμετέχει και ο Τσε Γκεβάρα. Στα τέλη του 1956 μερικές δεκάδες επαναστάτες καταφθάνουν με το πλοίο «Γκράνμα» σε μια απόμερη παραλία της Κούβας. Ο αμερικανοστήριχτος στρατός του Μπατίστα όμως ήταν ενήμερος για την απόπειρα και η ομάδα του Φιντέλ αποδεκατίζεται. Οι λίγοι που

κατάφεραν να σωθούν καταφεύγουν στα βουνά της Σιέρα Μαέστρα και ξεκινούν νέο αντάρτικο με σημαντικές επιτυχίες. Στηριζόμενοι στους καταπιεσμένους κατοίκους της υπαίθρου κατάφεραν να δημιουργήσουν ένα στρατό που αναπτυσσόταν συνεχώς και πετύχαινε νίκες. Σταδιακά απελευθέρωναν σημαντικές περιοχές του νησιού.

 Παράλληλα δημιουργήθηκε αντάρτικο μέσα στις μεγάλες πόλεις, με ισχυρή λαϊκή βάση και ένα δυνατό εργατικό και φοιτητικό κίνημα που με μεγάλες απεργίες και συγκεντρώσεις μπλόκαρε την οικονομική ζωή της χώρας (απεργίες στα εργοστάσια ζάχαρης) αλλά και συσπείρωνε όλο και περισσότερο λαό στις τάξεις του («Κίνημα της 26ης Ιούλη»).

 Μάλιστα μέσα σε λίγους μήνες έγινε και η πρώτη απόπειρα κατάληψης του Προεδρικού Μεγάρου. Ο ίδιος ο Φιντέλ περιγράφει χαρακτηριστικά τη δομή και τη λειτουργία του Κινήματος: « ...Οι γραμμές του είναι ανοιχτές σε όλους τους Κουβανούς που επιθυμούν ειλικρινά να δουν την αποκατάσταση της πολιτικής δημοκρατίας και την εισαγωγή της κοινωνικής δικαιοσύνης στην Κούβα. Η ηγεσία του είναι συλλογική και μυστική και απαρτίζεται από νέους ανθρώπους με ισχυρή θέληση που δεν είναι συνένοχοι του παρελθόντος ( ...) Νέοι και γέροι, άντρες και γυναίκες, εργάτες και αγρότες, φοιτητές και επαγγελματίες μπορούν να γίνουν μέλη των μαχητικών ομάδων του, των τμημάτων νεολαίας του, των μυστικών εργατικών πυρήνων του, των γυναικείων οργανώσεών του, των οικονομικών τμημάτων του και του μυστικού μηχανισμού διανομής σε όλη τη χώρα ( ...) Πάνω απ' όλα, αυτή πρέπει να είναι επανάσταση του λαού, με το αίμα του λαού και τον ιδρώτα του λαού»(«Η επαναστατική Κούβα», σελ. 67).

Η νίκη της επανάστασης

Το 1958 η ζωή όλης σχεδόν της χώρας είχε παραλύσει. Ολόκληρη η επαρχία Οριέντε είχε απελευθερωθεί και ελεγχόταν από το στρατό του Ραούλ Κάστρο, αδερφού του Φιντέλ.

 Ο επαναστατικός στρατός ήταν έτοιμος για την τελική επίθεση. Η ομάδα του Τσε Γκεβάρα απελευθερώνει τη Σάντα Κλάρα το Δεκέμβρη του 1958 και η ομάδα του Φιντέλ Κάστρο 

περικυκλώνει το Σαντιάγκο. 

Την 1η Ιανουαρίου του 1959 ο Τσε μπαίνει στη Σάντα Κλάρα και την επομένη στην Αβάνα. Σε λίγες μέρες ο Φιντέλ αναλαμβάνει την ηγεσία της επαναστατικής κυβέρνησης.

Από τα πρώτα μέτρα που πήρε η νέα κυβέρνηση ήταν η εθνικοποίηση των βασικών εταιρειών φυσικών πόρων και κοινής ωφέλειας (τράπεζες, τηλεπικοινωνίες, ηλεκτρισμός, πετρέλαιο) αλλά και πολλών εργοστασίων ζάχαρης. Σημαντικές όμως ήταν και οι προσπάθειες που έγιναν στον τομέα της παιδείας και της υγείας.

Οι Αμερικανοί πότε δεν δέχτηκαν μια επαναστατική κυβέρνηση μόλις 150 χιλιόμετρα από το έδαφός τους. Πολλές ήταν οι προσπάθειες για ανατροπή τους καθεστώτος αλλά και οι δολοφονικές απόπειρες εναντίον του Φιντέλ Κάστρο. Το οικονομικό εμπάργκο που επέβαλαν δεν στάθηκε ικανό να αναστρέψει την πορεία της χώρας.

Η πιο σοβαρή όμως προσπάθεια έγινε στις 16 Απρίλη του 1961 με την αποτυχημένη εισβολή κουβανών αντεπαναστατών από τις ΗΠΑ στον Κόλπο των Χοίρων, με την καθοδήγηση της ίδια της κυβέρνησης των ΗΠΑ.

Η επιλογή της ηγεσίας της χώρας να προσδεθεί στη ρεβιζιονιστική ΕΣΣΔ δημιούργησε επιπλέον αρνητικούς παράγοντες στην πορεία του κουβανικού εγχειρήματος και αυτό έγινε περισσότερο ορατό μετά την κατάρρευση του '89.

Ανεξάρτητα όμως από την πορεία του μετα-επαναστατικού καθεστώτος και τις επιλογές που έγιναν από την ηγεσία του, η πραγματοποίηση της κουβανέζικης επανάστασης αποτέλεσε σύμβολο ελπίδας για όλους τους λαούς της Λατινικής Αμερικής. Μέσα από τα επιτεύγματά της για το λαό της Κούβας εξακολουθεί να εμπνέει όλους τους λαούς για ένα καλύτερο και πιο δίκαιο μέλλον. Με τις παραλείψεις της και τα πισωγυρίσματά της διδάσκει τους επαναστάτες όλου του κόσμου ότι η επανάσταση δεν είναι μια στιγμή στην ιστορία, δεν τελειώνει με την κατάκτηση της εξουσίας από την αστική τάξη, αλλά πρέπει να εξακολουθεί να υφίσταται για πολλά χρόνια.

Hasta la victoria siempre!