«Χελιδόνια που προαναγγέλλουν την άνοιξη»

Xελιδόνια του Νοέμβρη…

Ο πλέον «επάρατος των επάρατων» ηγετών του παγκόσμιου κομμουνιστικού κινήματος, ναι, εκείνος που σύμφωνα με τις «πηγές» και τις «εκθέσεις»… εκκαθάρισε το ένα τέταρτο του σοβιετικού πληθυσμού (εν τάξει ήταν και ο Παγκόσμιος Πόλεμος που έπαιξε ένα «κάποιο» ρόλο σύμφωνα με τους ειδικούς) και που αν ζούσε μερικά χρόνια ίσως να «καθάριζε» και το άλλο τέταρτο, ο λόγος φυσικά για τον Ι.Στάλιν, στις αρχές του αιώνα που πέρασε έλεγε για τις φοιτητικές κινητοποιήσεις στη Ρωσία: «Χελιδόνια που προαναγγέλλουν την άνοιξη».

Τα επαναστατικά χρόνια που ακολούθησαν από την ανολοκλήρωτη επανάσταση του 1905 μέχρι την Οκτωβριανή επανάσταση του 1917 επιβεβαίωσαν τις εκτιμήσεις του ρώσου επαναστάτη.

Η κατάσταση βέβαια του λαϊκού και νεολαιίστικου κινήματος είναι σήμερα πολύ διαφορετική από τότε. Εννοώντας φυσικά τους λεγόμενους «υποκειμενικούς λόγους», τη συγκρότηση του κινήματος, την έλλειψη επαναστατικής προοπτικής και επαναστατικού κόμματος -έστω υπό διαμόρφωση.

 Πλην ορισμένων εξαιρέσεων βεβαίως που προς το παρόν δεν αλλάζουν τον παγκόσμιο αρνητικό συσχετισμό δυνάμεων υπέρ της αντίδρασης.

Ακόμα και σε σύγκριση με τα νεολαιίστικα ξεσπάσματα της ηρωικής -και ίσως υπερτιμημένης- δεκαετίας του `60 η κατάσταση είναι πιο «πίσω». Σήμερα δεν υπάρχει ένα «Βιετνάμ», μία «Πολιτιστική επανάσταση», ένα ένοπλο επαναστατικό κίνημα στις «ζώνες των θυελλών» (πάντα ξεχωρίζουν κάποιες εξαιρέσεις) για να «λαμπαδιάσει» τις ψυχές και τη θέληση των μαζών της νεολαίας σε όλο τον κόσμο.

Σήμερα μπροστά στο φάσμα της πείνας και της εξαθλίωσης πιο «υλικά», πιο «πεζά» ζητήματα καθημερινότητας (καθόλου δεν είναι να τα υποτιμάς) φαίνεται να συνεγείρουν, να κινητοποιούν και να ριζοσπαστικοποιούν τις φοιτητικές μάζες σε όλον τον κόσμο.

Μια τέτοια «κινητικότητα» αναδύεται τους τελευταίους μήνες. Στην «ξεχασμένη» Αλβανία μεγάλες -όπως δείχνουν τα πράγματα- φοιτητικές μάζες αντιμετωπίζουν για πρώτη φορά μετά την καπιταλιστική ανατροπή και παλινόρθωση την κρατική καταστολή εκπλήσσοντας το καθεστώς που αρχικά αντέδρασε αμήχανα.

 Σταθερά στην Βρετανία νεολαιίστικες μάζες στο χώρο της υγείας αρχικά και για δεύτερη φορά συνολικά στο χώρο της Πανεπιστημιακής εκπαίδευσης βρίσκονται στο δρόμο και συγκρούονται επίσης με τους μηχανισμούς καταστολής.

 Στις ίδιες τις ΗΠΑ διαβάζουμε για μεγάλες φοιτητικές κινητοποιήσεις ακόμα και στο πάλαι ποτέ «Μπέρκλεϋ». Κοινό «συστατικό» όλων αυτών των κινητοποιήσεων είναι στο άλφα ή βήτα βαθμό η εναντίωση στην εισαγωγή, καθιέρωση ή αύξηση των διδάκτρων για τη φοίτηση. Αυτό είναι το σίγουρο, το πέραν πάσης αμφιβολίας στοιχείο.

 Αλλά μήπως δεν είναι μόνο αυτό; Μήπως το «βάθος πεδίου» είναι μεγαλύτερο;

Γιατί, εν τάξει, πέρα από την κοινή βάση τούτων των ξεσπασμάτων που φυσικά συμπυκνώνουν την αντίθεση στην αύξηση των ταξικών φραγμών, ως βασικό στοιχείο της συνολικής επίθεσης που δέχονται οι λαοί, ποιος έμαθε -μέσα σε ένα κλίμα πολιτικής αποστράτευσης και παραίτησης- σε αυτά τα «άμαθα» να σηκώνουν τις γροθιές; Ποια ανύπαρκτη αριστερά; Ποιος «πεθαμένος» συνδικαλισμός;

Πολύ περισσότερο και όσο προχωρά ο άγριος ανταγωνισμός για το ξαναμοίρασμα του κόσμου και εντείνονται οι πολεμικοί τυχοδιωκτισμοί αυξάνεται η πιθανότητα να γίνει η νεολαία κρέας για τα κανόνια των ιμπεριαλιστών.

 Και αυτό τώρα άρχισε μόλις να «μετράει». Οι χιλιάδες νεολαίοι διαδηλωτές που περικύκλωσαν τους σουηδούς φασίστες στην πλατεία της Σουηδικής πόλης, αποτρέποντας την ρατσιστική πορεία ξεκίνησαν βέβαια με την απλή αλληλεγγύη προς τους πρόσφυγες αλλά διένυσαν μία μεγάλη απόσταση σε λίγες μέρες.

Ομοίως από το «πουθενά» μήπως δεν ξεπήδησαν οι μεγάλες νεολαιίστικες μάζες ενοποιώντας διεθνώς την αντιπολεμική-αντιιμπεριαλιστική κραυγή, εναντίωση, καταδίκη της επέμβασης των ΗΠΑ στο Ιράκ το 2003; Και οι μεγάλες αντικαπιταλιστικές κινητοποιήσεις των δύο τουλάχιστο, πρώτων χρόνων του κινήματος της «αντιπαγκοσμιοποίησης»;

Είναι λοιπόν αυτές οι φθινοπωρινές φοιτητικές κινητοποιήσεις -με τα τόσο κοινά χαρακτηριστικά- προάγγελοι βαθύτερων διεργασιών, τα «χελιδόνια» μιας αναμενόμενης άνοιξης των λαϊκών αγώνων και αντιστάσεων;

Πέραν δηλαδή των φοιτητικών αιτημάτων είναι μήπως δέκτες και δείκτες μιας βαθύτερης κινητικότητας;

Δύσκολο -σε μια τέτοια δύσκολη στιγμή- να το πεις, ακόμα ίσως και να το υπονοήσεις με ευκολία.

Είναι όμως σίγουρο πως το «κύμα» (έτσι ονόμασαν τις φοιτητικές κινητοποιήσεις πριν το 2010 οι ιταλοί φοιτητές) θα επισκεφτεί και τη χώρα μας. Οι εσωτερικοί παράγοντες κάνουν βέβαια ότι περνά από το… χέρι τους γι' αυτό (δηλώσεις Μπουτάρη, αντιπρύτανη του ΑΠΘ κλπ).

«Απρόβλεπτη» νεολαία γαρ…

Δημήτρης Μάνος, νηπιαγωγός μέλος των αγωνιστικών κινήσεων εκπαιδευτικών.