Παρίσι 13 Νοέμβρη...

Παρίσι 13 Νοέμβρη...

Του Γρηγόρη Γεροτζιάφα*

Μετά το χτύπημα στο σατιρικό περιοδικό Charlie Hebdo, το σύνολο των γαλλικών και διεθνών μέσων ενημέρωσης μιλούσε για την "γαλλική 11η Σεπτέμβρη”. 

Πάνω σε αυτό το γεγονός στηρίχθηκε το ιδεολογικό οικοδόμημα της νέας "εθνικής ενότητας" που σηματοδοτήθηκε με την τεράστια διαδήλωση στην οποία επικεφαλής ήταν πολυάριθμοι ξένοι ηγέτες. Μετά το τρομοκρατικό χτύπημα του Ιανουαρίου απελευθερώθηκαν, εν μέσω οικονομικής κρίσης και λιτότητας, τεράστια ποσά για την ενίσχυση των μηχανισμών εθνικής άμυνας, παρακολούθησης και ασφαλείας.

 Πρώτη φορά μετά τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο ο στρατός εντάλθηκε να επιχειρεί εντός της γαλλικής επικράτειας. Τα μέτρα υψίστης ασφαλείας που ενεργοποιήθηκαν έγιναν αμέσως εμφανή στην καθημερινή ζωή των Παριζιάνων. Πτέρυγες νοσοκομείων φιλοξενούν στρατιώτες, πάνοπλοι ένστολοι περιπολούν στους δρόμους και φυλάσσουν δημόσια κτήρια, αεροδρόμια, σιδηροδρομικούς σταθμούς, γραφεία εφημερίδων και τηλεοπτικών καναλιών. Μεταξύ των διαφόρων σημείων της πόλης, η περιοχή όπου βρίσκεται έδρα του Charlie Hebdo κατεξοχήν βρίσκεται υπό συνεχή στρατιωτική παρακολούθηση. 

Στην διεθνή σκηνή, η Γαλλία, διεξάγοντας "πόλεμο κατά της τρομοκρατίας", αναλαμβάνει ενεργό ρόλο τόσο στους βομβαρδισμούς στην Συρία όσο και στις συνομιλίες που διεξάγονται για την επίλυση του συριακού προβλήματος στην Βιένη και σε άλλες διεθνείς συναντήσεις. Μέσα σε αυτό το κλίμα "εθνικής ενότητας" και γενικής κινητοποίησης των μηχανισμών εθνικής άμυνας και ασφάλειας συντελέσθηκε το νέο, πολλαπλό, αναβαθμισμένο χτύπημα της 13ης Νοέμβρη με αποτέλεσμα εκατόμβη νεκρών.

Από τα επιχειρησιακά χαρακτηριστικά του τρομοκρατικού πλήγματος προκύπτουν ορισμένα ουσιαστικά συμπεράσματα.

Πρώτον, σύμφωνα με τους ειδικούς επί του θέματος που αρθρογραφούν ή ομιλούν στα γαλλικά τηλεοπτικά κανάλια, η οργάνωση, ο συντονισμός, η εκτέλεση και η τελική επιτυχία των χτυπημάτων απαιτεί υψηλού επιπέδου εκπαίδευση τόσο των εκτελεστών όσο και του δικτύου υποστήριξής τους. Τόσο οι δράστες όσο και κυρίως το δίκτυο υποστήριξής τους βρίσκονται κατά κύριο λόγο εντός του γαλλικού ή του ευρύτερα ευρωπαϊκού εδάφους και δεν είναι εισαγόμενοι.

Σύμφωνα με τις τελευταίες πληροφορίες, τουλάχιστον τρεις από τους δράστες είναι Γάλλοι. Καταρρίπτεται εκ των πραγμάτων η λαϊκίστικη επιχειρηματολογία που συνδέει τα τρομοκρατικά χτυπήματα του ISIS σε ευρωπαϊκό έδαφος με το κύμα των προσφύγων από τη Συρία.

Δεύτερον, ο χρόνος του χτυπήματος δεν είναι άσχετος με την διενέργεια των συνομιλιών της Βιένης σχετικά με το συριακό ζήτημα όσο και με την Σύνοδο της G20 στην Αττάλεια και προφανώς εξυπηρετεί ορισμένους γεωπολιτικούς στόχους στο επιχειρησιακό θέατρο της Μέσης Ανατολής. Επιπλέον, οι αναλυτές που εμφανίζονται στην γαλλική τηλεόραση ολοένα και συχνότερα υπογραμμίζουν την ευθύνη των δυτικών δυνάμεων στην ενδυνάμωση και εξοπλισμό του ISIS, όπως επίσης και την σημασία της ενίσχυσης των κουρδικών δυνάμεων στην μάχη κατά των τζιχαντιστών.

Τρίτον, ο πολιτικός συμβολισμός του χτυπήματος και η επίδειξη δύναμης και επιχειρησιακής επάρκειας από την τρομοκρατική οργάνωση είναι σαφής και έχει ως αποτέλεσμα την αποκάλυψη της ανεπάρκειας της γαλλικής κυβέρνησης στο να προστατεύσει την ζωή των πολιτών της χώρας. Η πρώτη επίθεση έγινε στο Stade de France, όπου διεξαγόταν ο ποδοσφαιρικός αγώνας Γαλλίας-Γερμανίας παρόντος του Προέδρου της Γαλλικής Δημοκρατίας και του Γερμανού Υπουργού Εξωτερικών. 

Η περιοχή γύρω από το Stade de France, ήταν, εξαιτίας της παρουσίας του Προέδρου της Γαλλικής Δημοκρατίας, ίσως το καλύτερα φυλασσόμενο σημείο της γαλλικής πρωτεύουσας. Οι υπόλοιπες τρομοκρατικές ενέργειες πραγματοποιήθηκαν στην ίδια περιοχή όπου έγινε η επίθεση στο Charlie Hebdo τον Ιανουάριο. Η περιοχή αυτή στο βορειοανατολικό Παρίσι περιλαμβάνει εβραϊκές συναγωγές, δύο μεγάλα πανεπιστημιακά νοσοκομεία και την Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου Paris VI και πυκνό δίκτυο αστυνομικών τμημάτων. Πρόκειται δηλαδή για μια ζώνη της γαλλικής πρωτεύουσας που είναι κυριολεκτικά φρούριο και από τον Ιανουάριο φυλάσσεται κατά κύριο λόγο από στρατιωτικές δυνάμεις.

 Εκ των πραγμάτων λοιπόν, αποκαλύφθηκε στην κοινή γνώμη η ανεπάρκεια και επιχειρησιακή αχρηστία των πανάκριβων, πολυδιαφημισμένων και υπερεξοπλισμένων κατασταλτικών και κατασκοπευτικών υπηρεσιών που όχι μόνο δεν απέτρεψαν ένα τέτοιο χτύπημα αλλά κυρίως δεν μπόρεσαν να σταματήσουν την εξέλιξή του.

Το πολλαπλό τρομοκρατικό χτύπημα και η σφαγή της 13ης Νοέμβρη είναι η χαριστική βολή στην οικοδόμηση της "εθνικής ενότητας" στον πόλεμο κατά της τρομοκρατίας που άρχισε μετά το πλήγμα στο Charlie Hebdo. Την ώρα που γράφονται αυτές οι γραμμές, ο Dominique de Villepin, γκωλικός πρώην πρωθυπουργός επί προεδρίας Jacques Chirac, σε τηλεοπτική συνέντευξη αποδομεί πλήρως την επιχειρηματολογία του Προέδρου της Γαλλικής Δημοκρατίας François Hollande και του σοσιαλιστή Πρωθυπουργού Manuel Valls περί κήρυξης "πολέμου” κατά των τρομοκρατών (ο οποίος έχει ήδη κηρυχθεί από τον Ιανουάριο), τονίζοντας ότι η πολιτική αυτή είναι μια παγίδα που νομιμοποιεί πολιτικά και επιχειρησιακά τον ISIS. Το φριχτό αποτέλεσμα της τρομοκρατικής επίθεσης πυροδοτεί την συζήτηση για την επίδραση της αποτυχημένης εξωτερικής πολιτικής των γαλλικών κυβερνήσεων στην κρίση της Λιβύης και της Συρίας καθώς επίσης και της συμμαχίας με κράτη–χρηματοδότες του ISIS όπως η Σαουδική Αραβία και το Κατάρ.

Τέταρτον, ο ιδεολογικός στόχος της τρομοκρατικής ενέργειας είναι εξαιρετικά ενδιαφέρων και προκύπτει από την ανάλυση των χαρακτηριστικών των στόχων. Στην πραγματικότητα δεν χτυπήθηκε το Παρίσι αλλά το βορειοανατολικό Παρίσι (η ανατολική πλευρά της δεξιάς όχθης του Σηκουάνα) όπως και τον Γενάρη.

 Ο γεωγραφικός προσδιορισμός έχει μεγάλη σημασία για την κατανόηση της επιλογής του στόχου. 

Είναι σαφές ότι οι τρομοκράτες, κατά την συνήθη φασιστική πρακτική, επέλεξαν να χτυπήσουν σημεία που εξασφάλιζαν τον μέγιστο δυνατό αριθμό ανύποπτων θυμάτων. Υπάρχουν πολλές περιοχές στην πόλη που μπορούσαν να ικανοποιήσουν τον αιμοβόρο αυτό στόχο. Ωστόσο, το βορειοανατολικό Παρίσι παρουσιάζει ορισμένα χαρακτηριστικά που το διαφοροποιούν από τις άλλες περιοχές της πόλεις. 

Εδώ, σε αντίθεση με το νότιο και δυτικό τμήμα της πόλης ζουν και εργάζονται λαϊκά και μεσαία κοινωνικά στρώματα. Στο βορειοανατολικό Παρίσι είναι συγκεντρωμένο το μεγαλύτερο ποσοστό των μεταναστών (Αράβων, Αφρικανών, Ασιατών) που ζουν και εργάζονται στην πόλη. Το βορειοανατολικό Παρίσι είναι προπύργιο των προοδευτικών δυνάμεων της πόλης. Στα bistrot και στον συναυλιακό χώρο Bataclan όπου έγινε η σφαγή συγκεντρώνονται, διασκεδάζουν και ψυχαγωγούνται φοιτητές, διανοούμενοι, καλλιτέχνες, νεολαία των εργατικών προαστίων. 

Η κοινωνική, πολιτισμική και πολιτική ζωή στο βορειοανατολικό Παρίσι συμπυκνώνει την αρμονική συμβίωση εργαζόμενων διαφορετικών εθνοτικών προελεύσεων, διαφορετικών θρησκευτικών αντιλήψεων (χριστιανοί, μουσουλμάνοι, βουδιστές, άθεοι), διαφορετικών σεξουαλικών προτιμήσεων και πολιτικών πεποιθήσεων. Το βορειοανατολικό Παρίσι είναι ένα πραγματικό εργαστήριο όπου συναντούνται, αντιπαρατίθενται και συντίθενται νέα καλλιτεχνικά, πνευματικά και πολιτικά ρεύματα. Αυτά τα χαρακτηριστικά βάζουν τον κόσμο του βορειοανατολικού Παρισιού στο στόχαστρο κάθε μορφής φασιστών που εμφανίζονται είτε με την μορφή της εθνικής καθαρότητας είτε με την μορφή του ισλαμικού φονταμενταλισμου. 

Είναι κοινό μυστικό άλλωστε ότι σε πλείστες εκλογικές αναμετρήσεις σε αυτές τις περιοχές, υπήρξε ανομολόγητη και υπόγεια υποστήριξη του ακροδεξιού Εθνικού Μετώπου από τους φονταμεταλιστές ισλαμιστές.

Η θλίψη και η οργή που γέννησε η σφαγή της 13ης Νοεμβρίου είναι απέραντη. Καθώς όμως καταλαγιάζουν οι οιμωγές, βλέπουμε να αναδύεται η πραγματική σύγκρουση και υποχρεωνόμαστε να πάρουμε θέση για να μην είναι μάταιη η θυσία των νέων του βορειοανατολικού Παρισιού. Η θέση μας είναι σταθερή με την Δημοκρατία, την Ισότητα, την Δικαιοσύνη, την Αλληλεγγύη, την Ειρήνη.

* Ο Γρηγόρης Γεροτζιάφας είναι Αναπληρωτής Καθηγητής Αιματολογίας – Αιμόστασης, Faculté de Médecine, Université Pierre et Marie Curie (Paris VI). Το κείμενο δημοσιεύτηκε την Τρίτη 17/11/2015 στο capital.gr., και αναδημοσιεύεται με την άδεια του συγγραφέα. Οι απόψεις που διατυπώνονται είναι προσωπικές.